| RECENSIE |  |
GROTE BELANGSTELLING VOOR TWENTS BYZANTIJNS KOOR HAAKSBERGEN - Onder grote belangstelling trad zondagmiddag het Twents Byzantijns Koor op in de Lourdeskerk te Haaksbergen. Gezien de faam die het inmiddels ruim 25 jaar bestaande gezelschap heren heeft opgebouwd waren de verwachtingen hoog gespannen. We werden daarin allerminst teleurgesteld. Dirigent Iassen Raykov heeft met een soms ingetogen en dan weer flamboyante dirigeerstijl zijn zangers op een letterlijk betoverende wijze onder controle: wat een discipline, wat een concentratie, welk een perfectie. En dat is nu precies wat Byzantijnse kerkmuziek nodig heeft. Qua harmonische structuur is zij namelijk vrij eenvoudig, en polifonie ontbreekt vrijwel geheel. Ongelijkheid en onzuiverheid worden dan snel gehoord. De heren brachten een volledig liturgisch dan wel religieus programma. De meeste werken zijn gebaseerd op de oude Byzantijnse melodieën, zoals die rond 1000 na Christus vanuit Constantinopel naar Kiev en Novgorod werden doorgegeven en waarvan de teksten werden vertaald in de volkstaal, het huidige kerkslavisch. Deze gezangen waren éénstemmig net zoals dat in de katholieke liturgie met het gregoriaans het geval is. In de Barok- en Rococoperiode werd deze traditie echter verwaarloosd en kreeg de liturgische muziek westerse opera-allures. Begin de negentiende eeuw verboden de tsaren de uitwassen en herstelde men de oorspronkelijke liturgie die echter wèl meerstemmig gezet mochten worden op voorwaarde dat de harmonie zo eenvoudig mogelijk was. Juist die soberheid en het ontbreken van uitdagende en prikkelende dissonanten geven aan veel van deze muziek zijn serene en mystieke karakter. Rijk aan dissonanten was een "Onze Vader" ("Otsje Nasj") gecomponeerd door dirgent Raykov. Een mooie en talentvolle compositie met verassende - en voor een koor moeilijke - akkoorden maar wonderwel passend in de sfeer. Opvallend was het muzikaal dissonerende open einde. Een ander hoogstandje was de Geloofsbelijdenis van een anonieme componist met daarin een solo, die tenor Johan Ensink voor zijn rekening nam. In het begin waren de zenuwen hem bijna even de baas, maar hij herstelde zich zeer snel en bracht zijn solo op een voor een amateurzanger indrukwekkende wijze tot een goed einde. De grote kerkvader en patriarch Johannes Chrysostomos ("Jan met de Gouden Mond"), volgens de traditie de grondlegger van de Byzantijnse liturgie, bepaalde dat het gezang van de gelovigen een afspiegeling hoort te zijn van de hemelse lofzang der Engelen. De zangkoren "hierboven" zullen echter hun best moeten doen om het niveau van het Twents Byzantijns Koor onder leiding van Iassen Raykov te evenaren, wat het publiek met een langdurig en warm applaus bevestigde. Harm Rutten Haaksberger Koerier - 21 oktober 2010 |
|